Bydgoszcz

Budowa kościoła szpitalnego św. Krzyża jest związana z rozwojem sieci przytułków dla chorych i ubogich w Bydgoszczy. W I połowie XVI wieku istniały w mieście cztery kościoły oraz dwa szpitale: św. Ducha na przedmieściu Gdańskim i św. Stanisława na przedmieściu Kujawskim.

Pierwsza wzmianka o kościele pochodzi z 1550 r. W tym czasie mieszkańcy przedmieścia Poznańskiego, szlachta i mieszczanie wystawili drewnianą kaplicę z przytułkiem dla chorych i ubogich. Uzyskała ona wezwanie Świętego Krzyża i św. Walentego. Prawo patronatu przysługiwało radzie miejskiej Bydgoszczy. W 1556 r. kościół został obwiedziony murem przez mieszczan^[1].